studie

Met mijn studiekeuzeorganisatie Intermijn begeleidde ik de afgelopen vijf jaar vele studiekiezers en leerde ik ook hun ouders kennen. We zagen hoe leuk, lastig en uitdagend jullie rol is en verdiepten ons daarin. De komende tijd delen wij onze kennis en ervaringen op Ouders Online, en zullen we onze vragen (want die zijn er ook!) aan jullie stellen. In dit artikel stellen we ons voor.

Je stelt vragen (‘weet je het al?’), je geeft informatie (‘heb je gezien dat er zaterdag een open dag is?’), je adviseert (‘Psychologie, is dat niet wat voor jou?’), je houdt de kalender in de gaten (‘nog maar 3 maanden tot 1 mei’), je stelt gerust (‘kies gewoon iets dat je leuk vindt’), je verbaast je (‘lig je nou nog op de bank?’).

En je hebt soms ook wel medelijden. Hoe kies je uit ruim 2500 opleidingen? Het kiezen van een studie kan behoorlijk lastig zijn. Voor studiekiezers, maar ook voor hun ouders. Uit onderzoek blijkt dat veel studiekiezers hun ouders als belangrijkste raadgevers in dit proces zien.

Wat maakt studiekeuze zo lastig?

Daar liggen verschillende oorzaken aan ten grondslag.

Zo is er anno 2019 een enorm aanbod van opleidingen: er zijn zo’n 1900 hbo-bachelors en 400 wo-bachelors. Veel studiekiezers starten hun zoektocht bij dit aanbod. Urenlang websites van universiteiten en hogescholen vergelijken en door de bomen het bos soms niet meer zien. En open dagen leveren soms niet het meest realistische beeld van de opleiding op.

In het voortgezet onderwijs ligt veel nadruk op presteren en vaak minder op persoonlijke ontwikkeling. Leerlingen blijken vaak niet tevreden over de loopbaanbegeleiding (LOB) op hun middelbare school omdat decanen simpelweg de tijd niet hebben leerlingen op individueel niveau te ondersteunen (wie ben je? wat kun je?) in het keuzeproces.

De meeste studiekiezers starten hun zoektocht in het examenjaar. Dat betekent dat de tijd beperkt is: op 1 mei dienen studenten ingeschreven te staan. Die tijdsdruk, gecombineerd met een vol examenjaar, levert stress op.

De afschaffing van de basisbeurs heeft ervoor gezorgd dat stoppen of switchen kostbaarder is geworden. Dit levert druk op om in één keer goed te kiezen. Dat lukt overigens veel studenten niet: 30% van de hbo-studenten en 20% van de wo-studenten kiest ‘verkeerd’.

Leren kiezen

“Eigenlijk kunnen jullie nu nog helemaal niet kiezen”, dacht ik toen ik mijn mentorleerlingen uit de examenklassen op de school waar ik lesgaf folders over open dagen uitdeelde. Ze zaten met hun hoofd bij de naderende eindexamens, hadden vijf of zes jaar in de veilige bubbel van de middelbare school doorgebracht en het studeren leek nog ver van hun bed. Op de hbo-opleiding waar ik daarna ging werken, zag ik de massale uitval in het eerste jaar. Vanaf half september stopten er wekelijks eerstejaars en bij navraag bleek het uitvalcijfer van 33% niet ver boven het landelijk gemiddelde te liggen. Ik zag wat het stoppen emotioneel en financieel met deze studenten deed en besloot dat dit anders moest.